Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
KUR'ÂN-I KERÎM...
KUR
KUR'ÂN-I KERÎM
Son vahiy dini olan İslâm'ın kutsal
kitabı. Kur'ân, tercih edilen görüşe göre, "karae" fiilinden edilen bir mastar
olup, Allâh'ın son kitabına özel ad olmuştur. Kök anlamı; okumak, toplamak, bir
araya getirmek demektir. Âyetlerde bu anlamı görmek mümkündür:
"Ey Muhammed! Cebrail sana Kur'ân'ı
okurken, acele ederek onunla beraber dilini oynatma. Onu bir araya toplamak ve
okutmak şüphesiz bizim işimizdir. Biz onu Cebrail'e okuttuğumuz zaman, sen onun
okuyuşunu izle." (el-Kıyâme:
75/16-18)
Kur'ân-ı Kerim'in özlü tarifi şöyledir:
Yüce Allah, tarafından Hz. Muhammed'e arapça olarak indirilmiş, bize kadar
tevatür yoluyla nakledilmiş, mushaflarda yazılı, Fatiha Sûresi ile başlayıp Nâs
Sûresi ile sona eren kelâmıdır.
Kur'ân-ı Kerim'in, Hz Muhammed'in
risaletinin başında ilk inen âyetleri şunlardır:
"Yaratan Rabbinin adıyla oku. O insanı
bir kan pıhtısından yarattı. Oku! Rabbin, kalemle öğreten, insana bilmediğini
bildiren en büyük kerem sahibidir."
(el-Alâk: 96/1-5)
İlk inen âyetlerin inananları okumaya,
öğrenmeye, yazmağa ve araştırmaya çağırması ilim için büyük teşvik mesajı taşır.
Kur'ân'ın son inen âyeti de şudur:
"Bu gün size dininizi ikmal ettim,
üzerinize olan nimetimi tamamladım, din olarak sizin için İslâm'ı seçtim."
(el-Mâide: 5/3)
İslâm'ın kutsal kitabının özel adı olan Kur'an kelimesi,
Cenab-ı Hak tarafından altmış sekiz kadar âyette kullanılır. Bir kaçını örnek
olarak sunacağız:
"Biz şüphesiz bu kitabı okuyup anlamanız için
arapça bir Kur'an olarak indirdik."
(Yûsuf: 12/2)
"Ey Peygamber! Kur'anı okumak istediğin zaman,
Allah'ın rahmetinden kovulmuş şeytanın şerrinden Allah'a sığın.?
(en-Nahl: 16/98) Yani "eûzübillâhimineşşeytânirracîm" de.
"Kur'an okunduğu zaman onu dinleyin.
Ve susun ki merhamet olunasınız."
(el-A'râf: 7/204)
"Şüphesiz bu Kur'an, insanları en
doğru yola götürür. Salih amel işleyen mü'minlere büyük bir mükâfat olduğunu,
âhirete iman etmeyenlere de can yakıcı bir azap hazırladığımızı müjdeler."
(el-İsrâ: 17/9-10)
"Biz Kur'an'ı, iman edenler için
bir şifa ve rahmet kaynağı olarak indiriyoruz. Kur'an, zalimlerin ise ancak
zararını arttırır."
(el-İsrâ: 17/82)
İslâm hukukunda Kur'ân için daha
çok "Kitap" ismi kullanılır. Birçok âyette "el-Kitâb" kelimesinin Kur'ân-ı Kerîm
anlamında kullanıldığı görülür
"Elif. Lâm. Mîm. Bu o kitaptır ki,
kendisinde (Allah tarafından gönderildiğinde) hiç şüphe yoktur."
(el-Bakara: 2/1)
Bundan başka çeşitli âyetlerde
Kur'ân için başka isimler de kullanılmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
el-Furkân[1],
ez-Zikr[2],
en-Nûr[3],
er-Rûh[4],
el-Hudâ[5],
eş-Şifâ[6],
el-Mecîd[7],
el-Mesânî[8],
Ümmü'l-Kitab.[9]
[1]
el-Furkân: 25/1.
[2]
el-Hicr: 15/9.
[3]
en-Nisâ: 4/174.
[4]
eş-Şûrâ: 42/52.
[5]
el-Bakara: 2/2.
[6]
el-İsrâ: 17/82.
[7]
el-Burûc: 85/21-22.
[8]
ez-Zümer: 39/23.
[9]
ez-Zuhruf: 43/1-4; Hamdi Döndüren, Naci Yengin, Şamil İslam Ansiklopedisi:
3/405-406.