Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Hidâyet Türleri
Hidâyet Türleri
Hidâyet Türleri:
İnsanda üç çeşit hidayet vardır.
Bunlardan birincisi içgüdüdür. Hayatının ilk safhasında sadece içgüdüler ona
kılavuzluk eder. İkinci safhada beşduyu devreye girer. Ancak içgüdü hidayeti de
devam eder ve içgüdü yanıldığında duyuların hidayeti onları düzeltir. Üçüncü
hidayet ise, muhakeme, yani akıl hidayetidir. Akıl, içgüdülerle duyuların
yanılgılarını düzeltir ve onlara hakemlik yapar. İnsanı diğer hayvanlardan
ayıran, bu hidayete sahip olmasıdır. Acaba akıl hidayeti yanıldığında hangi
hidayet insana kılavuzluk eder? Akıl da yanılabilir. Çünkü akıl, insana
kılavuzluk ederken ilk iki hidayetin topladıkları malzemeyi kullanır. Bu sebeple
eksik malzeme her zaman için sözkonusu olabilir ve akıl hidayeti yanılabilir.
Ayrıca insan; sevgi, kin ve nefret gibi duyulara da sahiptir ve aklın
muhakemesine bunlar olumsuz etkilerde bulunabilirler. İşte bu sırada, yanılmaz
ve mutlak doğru olan hidayet gündeme gelir ki o da "vahiy"dir. Fatiha suresinde,
kulun Allah'tan istediği hidayet, işte budur.[1]
Kur'an'ın bizden istediği, peygamberlerin
kişiliğinde örnekleşen hidayeti izlememizdir.
Peygamberler ve onların tebliğatı
hidayettir. Peygamberlerde örnekleşen hidayeti elde etmenin bir niyet ve gayret
ürünü olduğu da Kur'an tarafından beyan ediliyor.[2]
[1] Sait
Şimşek, Fâtiha Sûresi ve Türkçe Namaz, s. 56 vd.
[2]
Ankebut: 29/69; Ahmet Kalkan, Kur'an Kavramları.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.