Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

6- Diğer Kara Hayvanlarından Helâl ve Haram Olanlar

6

6- Diğer Kara Hayvanlarından Helâl ve Haram
Olanlar:

Yukarıda meâli verilen âyet,
sarih ve kesin olduğu için âlimler, zikredilen dört şeyin haram olduğunda
ittifak etmişlerdir. Bunların dışında kalan hayvanlara gelince: Kur'an'da Rasul-i
ekrem'i kast ederek ?onlara temiz şeyleri helâl kılar, pis şeyleri de haram
kılar? (7/A'râf, 157) buyrulur. Burada pis şeyler diye tercüme edilen
?el-habîs?in tefsirinde müctehidler ihtilâf etmişlerdir. Bazı müctehidlere
göre habîs, Allah ve Rasulü'nün haram kıldıklarıdır; yani haram oldukları
hakkında âyet veya hadis bulunan şeylerdir; Bu sebeple haşarât, kurbağa, yengeç,
kaplumbağa gibi hayvanlar haram değildir.
Ebû Hanîfe, Şâfiî gibi
müctehidlere göre ise, ?habîs?, umumiyetle insanların (veya Kur'an inzâl olduğu
sırada Arap toplumunun) tiksindiği, iğrendiği şeylerdir; dolayısıyla yukarıda
sayılan canlılar ve benzerleri haramdır. Pislik ve leş yiyen hayvanlar da
?habîs?ler içinde değerlendirilmiştir. Hz. Peygamber, Hayber günü ehlî eşek
etini yasaklamıştır (Buhâri, Megâzi 38; Zebâih 27, 28; Müslim, Nikâh 30). Bu
nass sebebiyle cumhûra göre ehlî eşek ve katır haramdır. At, Ebû Hanîfe'ye göre
helâl değildir, İmameyn'e ve Şâfiî'ye göre helâldir. Rasulullah (s.a.s.)'ın
?Bütün köpek dişli yırtıcılar ile yırtıcı pençesi olan kuşları yemeyi?
yasakladığı rivâyet edilmiştir (Müslim, Sayd 15, 16; Ebû Dâvud, Et'ıme 32;
Tirmizî, Sayd 9-11). Hanefîler, bu hadiste geçen ?sibkâ? kelimesini et
yiyenler şeklinde anlamışlar ve bu çeşit hayvanları haram saymışlardır. İmam
Şâfiî ?insanlara saldıran ve parçalayan? şeklinde anladığı için tilki ve çakalı
istisnâ etmiştir. İmam Mâlik, yırtıcılar için haram yerine, mekrûh tabirini
kullanmıştır.