Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Batıda ve Batılılaşmış Toplumlarda Kadın
Batıda ve Batılılaşmış Toplumlarda Kadın
Batıda ve
Batılılaşmış Toplumlarda Kadın:
Eski câhilî düşünceler, modern dünyanın "izm"lerinde
de farklı biçimlerde bütün çirkinliğiyle gözler önüne serilmiştir. Bilindiği
gibi Rönesansla başlayıp Aydınlanma Çağı ve Endüstri Devrimiyle günümüze kadar
devam eden, akılcı ve pozitivist temele oturan modernizm; Batının geçirdiği
tarihî sürecin doğal bir sonucudur. Modernizm hayatı sekülerleştirip, her türlü
dogmaya karşı olduğunu söylerken sahih-muharref ayrımı yapmamış, tahrif edilmiş
dinî düşüncelerden topladığı verileri, sahih din için de genelleştirmiştir.
Artık modernizm, sadece Ortaçağ kiliselerinin ruhban sınıflarını değil; tarihte
oluşmuş tüm geleneksel değerler yanında sahih din değerlerini de karşısına
almaktadır. Modern insanın kadına bakış açısında hiçbir zaman sahih-muharref
ayrımı yapılmadığı görülmektedir.
Batı mâcerasında kadın konusundaki yaklaşımlara
bir göz atacak olursak, Hıristiyanlığın, Yunan ve Eski Roma kültüründeki
"kadının ikinci sınıf bir varlık" olduğu anlayışını düzeltmemiş olduğunu hatta
kadının aşağılanmasının Hıristiyanlıkta daha da güçlendiğini görürüz. Kadın
öylesine kötülenmiştir ki 6. Yüzyılda Mason meclisinde kadının ruhu var mı, yok
mu diye ciddî bir şekilde tartışılmıştır. Batı tarihinde kadına yapılan zulümler
önemli bir yer tutar. Acaba bu zulümler, tarih sayfaları arasında mı kalmıştır,
yoksa kılık değiştirerek başka şekillerde mi devam etmektedir? Eşitlik,
özgürlük, bağımsızlık söylemlerinin bayraklaştırıldığı günümüzde kadının
aşağılanması ve sömürülmesi bitmiş midir?
Modernizm bütün değerleri tüketerek, dünya
genelinde yepyeni bir sistem oluşturma iddiasında. Bunu yaparken de insanın
varoluş nedenini çarpıtarak "insan"ı sömürmektedir. Ve modern düşünce, insanın
tüm zaaflarını kışkırtarak korkunç bir tüketim alışkanlığını "moda" adı altında
sunmaktadır. Bu çerçeveden bakıldığında "çağdaş kadın" aldatmacası içerisinde
kadının sömürülmesi ciddî boyutlara ulaşmıştır. Sanayi Devrimi ile ucuz iş
gücüne duyulan ihtiyacı karşılamak üzere kullanılan kadınların, bugün de bir
reklam aracı olarak kullanıldığı herkes için âşikârdır. Kadın fizikî güzelliğini
sağlamak için kendisine sunulan kozmetikleri tüketirken, başkalarının da
tüketmesi için hazırlanan her türlü reklamda bir nesne olarak cinsel kimliği ile
kullanılır. Kapitalizmin hayatiyeti için gerekli olan sınırsız tüketim "reklam"
ile sağlandığına göre kadın, reklamcıların dolayısıyla kapitalizmin kullandığı
vazgeçilmez bir sömürü unsurudur.
Modern düşüncede genellikle kadın, bilgisi,
görgüsü ve ahlâkıyla değil; kendi güzelliğini pazarlayabildiği oranda değer
kazanır. Öyle ki günümüzde haremin değil; harem duvarlarının kaldırıldığını
rahatlıkla söyleyebiliriz. "Modernizmin evleri, işyerlerini ve sokakları
kaplayan hareminde sadece genç, güzel ve bu özelliklerini bir şekilde
pazarlamaktan kaçınmayan kadınlara yer vardır."
Modernizmde hayat bulan feminist hareketler
kadın-erkek arasındaki uyum yerine, haksız bir rekabet ortamı oluşturarak iki
cinsi birbirine düşman hale getirip fıtratı bozmaktan başka bir fonksiyon
görmemektedirler. Dünyada ve yaşadığımız toplumdaki kadının problemlerini bu
şekilde ortaya koymak ise tam bir çözümsüzlüktür. Feminizm, ahlâkî kuralları
kadının özgürlüğünü sınırladığı gerekçesiyle protesto etmektedir. Kadın
özgürlüğünden anlaşılan ise onun eğitim, sosyal ve siyasî hayata katılımı değil;
âile, eş ve çocuğun sınırlayıcılığının(!) keşfedilerek câzibesini kullanma
yolunda serbestliğidir.
Türkiye'de kadın özgürlüğü ve bağımsızlığından
dem vuran dergilerdeki ağırlıklı konular kadınların gerçek problemleri değil;
cinsellik, moda gibi konular olmakta, siyaset ile ilgili verilen haberler ise
ancak dedikodu düzeyinde sunulmaktadır. Dergilerin genelinde oluşturulmaya
çalışılan kadın tipi ise "akleden, sorgulayan, bilgili" tanımlamalarının çok
ötesinde "çağdaş, câzibeli, tehlikeli ve yasak ilişkiler deneyebilen, sıradışı"
kadın tiplemesidir. Bu da kadının özgürleştirileceği yerde, kelimenin tam
anlamıyla "kullanıldığı"nın göstergesi değil midir?
Kısacası, çağımız câhiliyyesinde kadın,
özgürlüğü ve kendi kimliğini bulma adına, onurlu, şerefli konumunu bir kenara
itip câhilî oyunların kurbanı olmuştur. Arap toplumunda diri diri toprağa
gömülen kadın bugün, kendi mutluluğu ve bağımsızlığı iddiâsıyla tezgâhlanan
oyunlarla toplum bataklığına yine diri diri gömülmektedir. Ancak bir farkla; bu
defa kadın gerçekten diri diri bir batağa girdiğinin farkında değildir. Modern
dünyanın kendisine sunduğu imaj ve kimliği, kutsadığı ve onu gerçekleştirebilmek
için tüm değerlerini fedâ ettiği müddetçe de bunu farketmesi mümkün
olmayacaktır.
Modern dünyanın, geleneği sorgulayıp
reddetmesiyle, kadının İslâm'daki konumu gündeme gelmiş ve temel amacı İslâm'a
saldırı olan bu zihniyet, kadın konusunda kültürel İslâm'da kullanılmaya
elverişli noktalar yakalayabilmiştir. Müslümanlar yapılan saldırılara cevap
verme çabasıyla çeşitli kaynaklara başvurmuşlar, ancak çoğunlukla gerçek
İslâm'ın kadına biçtiği konumu yansıtır mâhiyette güncelliği olan veriler ortaya
koyamamışlardır. Çünkü pek çok konuda olduğu gibi bu konuda da kalkış noktaları,
tarih içinde şekillenen yorumlar olmuş ve bu yorumlar Kur'ânî çerçeveyi ortaya
koymada yardımcı olacağı yerde engelleyici bir etki oluşturmuştur. Bu etkinin
oluşması, gerek insanların bu yorumları ele alış tarzından, gerekse yorumların
bizzat içeriklerinden kaynaklanmıştır.[1]
[1] H.
Koç, F. Candan, Kur'an Çerçevesinde Kadın, Haksöz, sayı 31, Ekim 93, s.
25-27
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.