Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

CİHAD .. Cihad; Anlam ve Mâhiyeti

CİHAD

CİHAD

Cihad; Anlam ve Mâhiyeti

Cihâd: ?Cehd' veya ?cühd'
kökünden türeyen ?cihâd', Kur'an'ın anahtar kavramlarından biridir. Cihad
kelimesi Kur'an'da farklı formlarda kırk bir yerde geçmektedir.
Cehd veya cühd, kararlı ve
şuurlu bir şekilde gayret etmek, zorluklara karşı çaba göstermek, çalışmak gibi
anlamlara gelir.
Aynı kökten türeyen ?cihad veya
mücâhede' sözlükte, düşmanın saldırısına karşı koymak üzere elinden geleni
yapmak, bütün gayreti harcamak demektir.
Bu düşmanın insanın içinde veya
dışında olması farketmez. Mü'min, kendine zarar vermek üzere saldıran
düşmanlarına karşı koymaya çalışır, onların zararlarını uzaklaştırmada gayretli
olur.
Mü'minlerin kararlı ve şuurlu
çabalarının bedenle yapılanına ?cihad', ruhsal olanına ?mücâhede',
fikir ve İslâmî ilimlerde yapılanına da ?ictihad' denilir.
?Allah yolunda gayret
göstermek, çaba sarfetmek? anlamlarına gelen ?cihad', her üç mânâyı da
içerisine almaktadır. Allah yolunda yapılan bütün çalışmalar, Allah'ın adı
yükselsin diye gösterilen gayretler, O'nun dini İslâm'ı savunmak için ortaya
konan çabalar tümüyle ?cihad' diye nitelendirilir. Bununla birlikte;
bedeniyle, organlarıyla, malıyla cihad edene veya mânevî yönünü olgunlaştırmak
için çaba sarfedene ?câhid' ve ?mücâhid', İslâmî hükümleri ortaya
koymak için gayret edene de ?müctehid' denilmektedir.
Mü'minin, Allah tarafından
kendisine emânet olarak verilen bedeni, malı ve zihinsel imkânları Allah yolunda
harcaması, İslâm yolunda kullanması cihaddır.
Kelimenin sözlük anlamından da
anlaşıldığı gibi ?cihad' bir saldırı değil, olabilecek bir saldırıya karşı
yapılan bir savunmadır. Bu saldırıyı savabilmek üzere çaba göstermek,
çalışmaktır. O bir anlamda insanın mutluluğuna giden yoldaki engelleri
kaldırmaktır. Kur'an, ?cihad? kavramı ile fiilî savaş olan ?kital? kavramını
ayrı ayrı kullanmaktadır.[1]

[1]
Hüseyin K. Ece, İslam'ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 110-111. Ahmet
Kalkan, İslam Akaidi: 332-333. Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.