Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Haşyet

Haşyet

Haşyet:

Fâtır sûresinin 28. âyetindeki
kullanımından da anlaşılacağı üzere daha ziyade kendisine saygı duyulan varlık
hakkındaki bilginin bir ürünü olarak ortaya çıkar. ?...Kulları içinden ancak
âlimler, Allah'tan (gereğince) korkar.? (35/Fâtır, 28) Âyette bahsedilen
ilim, imanla birleşen ilimdir. İmansız bilgiye Kur'an'da ?ilim? denilmediği
gibi; bu tür bilgi sahibine de ?âlim? sıfatı verilmez. Allah'ı bilip O'na
tâzimde bulunarak saygı besleyen ve gereği gibi sakınıp O'ndan korkanlar ancak
?âlim?dirler. Haşyet makamının âlimler, âbidler ve muhsinlerin makamı olduğu
belirtilir.
Haşyet, havf ile eş anlamlı bir
kelime olduğu halde, literatürde havf daha çok maddî olan, gözle görülür
sebeplerden kaynaklanan korkuyu; haşyet ise saygıdan doğan, ümide yönelik,
yüceltmeyle birlikte bulunan bir korku duyma durumunu anlatmak için
kullanılagelmiştir. Haşyet, uhrevî ve ilâhî bir korku anlamını yüklenmiştir.
Kur'an'da yer yer havf kelimesiyle aynı anlamda da kullanıldığı görülür.
Haşyet, yalnızca insanların
duyageldiği bir korku değildir. Taşlar, Allah korkusundan yuvarlanır (2/Bakara,
74) ve dağlar, insanları ürperten Kur'ân-ı Kerim'in kendilerine inmesi halinde
Allah korkusuyla baş eğerek parça parça olma durumundadır (59/Haşr, 21).