Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Takvâ

Takvâ

Takvâ:

Kişinin kendini korktuğu şeyden
koruması anlamına gelen takvâ, terim olarak ?insanların haramlarla birlikte bazı
mubahları da terk edecek derecede titiz davranarak kendini günah işlemeye sevk
eden şeylerden koruması? şeklinde tarif edilir. Kur'an'ın anlattığı ?takva'
olayı, basit bir savunma, sıradan bir korku, kolay bir nefis koruması değil,
iman ve amelle desteklenen bir aksiyondur.
Kur'an, insan yaratılışındaki
korku ve ümit duygularını, yine fıtrata (yaratılışa) en uygun bir biçimde
değerlendiriyor. Bu duyguları kulluk faaliyeti çerçevesinde, insana en faydalı
bir şekilde yönlendiriyor. Asıl korkulması gereken makamı gösteriyor. Takva,
korku duygusunu da içerisine alan bir çekinmenin, bir korunmanın ve bir saygının
ahlâk ve ibadet olarak gösterilmesidir. İslâm, insandaki bu korku ve ümit
duygusunu işleterek, bu duyguların övülen bir sıfat haline gelmesini sağlıyor.
Kur'an, insandaki sıradan korku ve sığınma hissini geliştirerek, kişinin mânevî
olarak yücelmesinin yolunu açıyor. Takvâ, yaratılıştaki korkunun düzene
konularak, bir korunma ahlâkı, bir yücelme faaliyeti, bir sorumluluk bilinci
haline getirilmesidir.
Takvâ, insanın kendisini
Allah'ın koruması altına koyarak âhirette zarar ve acı verecek şeylerden
sakınması, ya da günahlardan uzak durması ve iyiliklere sarılmasıdır. Birçok
âyette insanlara ?Allah'tan ittika edin? denilmektedir. Birçok peygamber,
kavimlerini İslâm'a dâvet ederken, ?Allah'tan ittika etmez misiniz??
diyerek onların, Allah'tan çekinip O'nun korumasına girmelerini istemiştir.
İnsan, her durumda kendinden
yüce gördüğü ve makam sahibi kimselerin gözü önünde kötü ve çirkin iş yapmaktan
çekinir. Bu çirkin işleri daha çok gizli yapmayı tercih eder. Allah'a kuvvetli
bir imanla bağlanan kimse; O'nun her yerde kendisini gördüğünü bilen, yaptığı
her şeyin kayıt altına alındığının şuurunda olan bir kişi, şüphesiz her an ve
her yerde kendine çeki düzen verir, Allah'ın yüce makamı karşısında çekinir,
yaptığı hatalardan dolayı da O'na sığınır. İşte takvânın özünde yatan incelik,
bu iman ve mes'ûliyet duygusudur. İbâdet, takvâya götüren davranıştır. İbâdet,
ilâhî emir ve yasakları yerine getirmek, takva ise zarar verecek tüm günah ve
davranışlardan sakınmaktır.