Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
İSRÂFİL (a.s)
İSRÂFİL
İSRÂFİL (a.s)
Kur'an'da İsrâfil adı geçmemektedir. Birçok
yerde, sûra üfleneceği haber verilmektedir.[1]
Kıyametin kopması ve yeniden diriliş ve mahşerde toplanılması için sûra iki defa
üfleyecek olan melek olduğu hadis rivayetlerinden anlaşılmaktadır. Hadis-i
şeriflerde onun adı dört büyük melek içinde zikredilmiştir.[2]
Bu dört melek, meleklerin "rasulleri"dir.[3]
Sûr'a üfleyecek olan melek; dört büyük melekten
birisi olan İsrâfil kıyamet günü Sur'a üflemekle vazifeli melektir. Kıyamet günü
Allah'ın emri ile iki defa Sûr'a üfleyecektir.
"Sûr'a üflenince, Allah'ın dilediği bir yana,
göklerde olanlar, yerde olanlar hepsi düşüp ölür. Sonra Sûr'a bir defa daha
üflenince hemen ayağa kalkıp bakışıp dururlar."
(ez-Zümer: 39/68)
İsrâfil'in birinci üflemesi ile yer ve gökteki
bütün canlılar ölecek ve dünya hayatı sona erecektir. İkinci defa üflemesiyle de
bütün canlılar dirilecek ve ahiret hayatı başlayacaktır. Sûr'un ilk üflenişine "nefha-i
ûlâ"; ikinci üflenişine "nefha-i sâniye" denilir. İsrâfil (a.s)'a Sûr'a
üfüreceği için Sûr Meleği de denilmiştir.
Peygamber (s.a.s)'e Sûr'un mahiyeti sorulunca
şöyle demiştir:
"Üfürülen bir boynuzdur"[4]
Peygamber (s.a.s) şöyle buyurmuştur:
"İsrâfil Sûr'u tutmuş hazır bir şekilde
kendisine ne zaman üfürmek için emredileceğini bekliyor."[5]
Sûr'un üfürülüşü ve İsrâfil (a.s)'ın sûr'a
üfürmesini anlatan uzun bir hadis Tefsîr kitaplarında konu ile ilgili ayetlerin
açıklanmasında zikredilmiştir. Bu hadisin bazı cümleleri sahih hadis
kitaplarında konu ile ilgili anlatıları bahislerde geçmekle beraber, bazı
cümleleri ifade ve manâ bakımından peygamber sözü olmayacak derecede münker
kabul edilmiştir. Bu hadisin tek râvisi olan İsmail b. Râfi' Medine'nin
kıssacılarındandır. Ahmed b. Hanbel ve Ebû Hâtim er-Razî gibi hadis tenkidçileri
hadislerinin münker olduğunu hatta metrûk bir râvi olduğunu söylemişlerdir.[6]
Levh-i Mahfuz'da Allah'ın yazılı iradelerini
okumak ve bu iradelerin yerine getirilmesiyle görevli olan mukarreb meleğe
bildirmek de İsrâfil (a.s)'ın görevlerindendir.
İsrâfil (a.s)'ın ve diğer meleklerin kadrinin
yüceliğinden dolayı Hz. Peygamber (s.a.s) bazen onların ismi ile dua etmiştir.
Hz. Peygamber (s.a.s) gece namazına kalktığında şöyle dua ederdi;
"Ey Allah'ım, Cebrâil, Mikâîl ve İsrâfil'in
Rabbi, göklerin ve yerin yaratıcısı, gaybı ve şehâdet âlemini bilen. Sen
kullarının arasındaki ihtilaflar hakkında hüküm sahibisin. Beni izninle ihtilaf
edilen şeylerde hakka kavuştur. Sen dilediğini sırat-ı müstakim'e
kavuşturursun.?[7]
Kur'ân-ı Kerim'de yalnızca bir harfi değişik
olan ve buna çok benzeyen "İsrâil"[8]
adı, tam 43 kez geçmesine karşın, Allah'a en yakın oldukları söylenen dört
melekten birinin bu ismi bir tek defa bile geçmemektedir. Kaynaklara göre
Kıyametin kopması için ilk uyarıyı, Allah'ın izniyle bu melek verecektir. Bu
uyarı ise "Sûr'a üflemek" le gerçekleşecektir. Kur'ân-ı Kerim bu olaydan on kez
söz etmekte[9]
ve bunlardan birinde şöyle demektedir:
?Gerçek şu ki ayırt günü belirlenmiştir;?
?O gün Sûr'a üflenecek, akın akın geleceksiniz.?
(Nebe: 78/17, 18)
Sûr'a üfleyecek olan melek ise -kaynaklara göre-
işbu İsrâfil'dir.
Sûr'a üflemek: Boru, ya da düdük öttürmek
anlamına gelir. Bazı âyetlerden bu uyarının dehşet verici olduğu
anlaşılmaktadır. Ancak ?Sûr? denilen aracın gerçekte ne olduğu ve nasıl
öttürüleceği hakkında söylenmiş birçok şeyler ve çeşitli görüşler bulunmakla
beraber bu olayın içyüzünü, bizim için takdir edilmiş bilgilerle anlamak ve
kavramak pek mümkün olmasa gerektir.
Nitekim Kur'ân-ı Kerim'de buna ilişkin
ayrıntılara rastlamamaktayız.[10]
[1] En'âm:
6/73; Kehf: 18/99; Tâhâ: 20/102.
[2]
Müslim, Müsâfirîn: 200; Ebû Dâvud, Salât: 119.
[3] Ahmet
Kalkan, Kur'an Kavram
Tefsiri.
[4] Ahmed
b. Hanbel, Müsned: 2/196.
[5]
Taberî, Câmiu'l-Beyân: 7/211; İbn Kesir, Tefsîru'l-Kur'âni'l-Azim, Mısır,
t.y. 3/276.
[6]
İbn Kesîr, Tefsiru'l-Kur'âni'l-AzimB 3/274-282.
[7]
Müslim, Müsafîrûn: 200; Şâmil İslam Ansiklopedisi: 3/207.
[8]
İsrâil: Peygamber Hz. Yakub (as)'un bir diğer adı olduğu söylenmektedir.
[9] En'am:
6/73, Kehf: 18/99, Taha: 20/102, Mü'minun: 23/101, Neml: 27/87, Yasin:
36/51, Zümer: 39/8, Kaf: 50/20, Hakka: 69/13, Nebe: 78/18
[10] Ferit
Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 238-239.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.