Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Din Açısından Çeşitli Kavramlar
Din Açısından Çeşitli Kavramlar
Din Açısından
Çeşitli Kavramlar
Din Ve Şeriat
?Şeriat?, sözlükte yalın olarak sadece geniş yol
anlamına gelen arapça bir kelimedir. Ancak araplar günümüzde bu sözcüğün
kökünden türeyen ?şari'? kelimesini yol anlamında kullanmaktadırlar.
?Şeriat?, esas itibariyle terimsel açıdan nizam,
rejim; Devletin siyasal, sosyal, hukuksal ve ekonomik düzeni anlamına gelen
önemli bir ıstılahtır. İslam terminolojisinde bu ıstılahla, Allah'ın ve
rasûlünün koyduğu yasaların tümünden oluşan islamın hayat düzeni amaçlanır.
Yani ?şeriat?, Kur'ân-ı Kerim'in içerdiği islam anayasasının genel adıdır.
?Şeriat?, başka bir deyimle de dinin fiilen uygulanan kanunlarının tümüne
denir. Örneğin: ?İslam şeriatı?, İslam hayat düzeni demektir; ?Yahudi şeriatı?
da, Yahudi dininin kanun ve kuralları demektir.
Bununla beraber İslam literatüründe şeriat
denince, genel olarak İslam dini amaçlanır. Bu nedenle gerek İslamda temel
hükümler olarak bilinen ve yalnız vicdanla söz konusu olan inanç sistemi, gerek
kişiler tarafından yapılan ibadetler, gerekse kişi ve devlet tarafından
uygulanan ?muamelât?[1]
ve ahlâk kurallarının tümü şeriat kapsamına girer.
Daha yaygın ve yerleşik olarak ?şeriat?'la
kısaca anlatılmak istenen şey, İslam yasalarıdır. Bu yasaların kaynağı ise
Kur'ân-ı Kerim'dir. Dolayısıyla şeriat, iman ilkeleriyle bir bütünlük oluşturur.
İşte bu anlamıyla şeriat, müslüman kişiye inandığını yaşama sorumluluğunu
yüklemektedir. Bu nedenledir ki zaman zaman siyasi alandaki ağırlıklarını
yitirseler bile müslümanlar Kur'ân-ı Kerim'den aldıkları ruhla tarihte
şeriatı yeniden ihya etmek için diriliş örnekleri göstermişlerdir. Çağdaş
müslümanlar da bütün olumsuzluklarına rağmen ?şeriat? kavramından Kur'ân-ı
Kerim'e göre ne anlaşılıyorsa onu öylece benimsemekte ve şeriatı -Allah'ın
izniyle- günün birinde yeniden hayata geçirme özlemi içinde yaşamaktadırlar.
Çünkü bu, her müslüman için -kıyamet kopuncaya kadar- sönmez bir
idealdir. Müslümanlardan daha çok ön planda bulunan ve toplumun çoğunluğunu
oluşturan müslümanımsı dindarlar da (yorumları değişik olsa bile) şeriata karşı
saygılıdırlar. Müslümanlar kadar onlar için de ?şeriatın kestiği parmak
acımaz.?
[2]
[1]
Muâmelât: Arapça bir sözcüktür, işlemler ya da ilişkiler demektir ve
?muamele? nin çoğuludur.
[2]
Ferit Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 27-28.