Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Rasyonalizm
Rasyonalizm
Rasyonalizm:
Rasyonalizm, Akılcılık demektir. Modern arapçada
?el-Aklaniyye? terimiyle ifade edilir. Rasyonalizm'in özetle açıklaması şudur:
İnsanın, bilinçli olarak yaptığı iş ve eylemler
rastgele değil, bilakis ilkelere dayanır. İlkeler ise insan aklının
ürünüdürler.
Buna göre deneyin konusu olan ?Madde?, ?Neden?
ve ?Yargı? bile akıl tarafından üretildikleri için gerçeğin saptanmasında esas
olan deney değil, akıldır. Dolayısıyla insanın en gizli duygularında bile
matematiksel ilişkilerin bulunduğunu savunan ve aynı zamanda deneyi de hiçe
sayacak kadar yargıyı soyut bir nedenselliğe dayandıran rasyonalizme göre
"Allah, melek, ruh, cin, kıyamet, cennet, cehennem ve mucize gibi gerçekler,
inanılacak şeyler değildir."
Şu halde vahyi bir çırpıda inkâr eden
rasyonalizm, sonuç itibariyle materyalist bir düşünce akımıdır ve yorum
gerektirmeyecek bir kesinlikle küfürdür.
Vakıa İslam da akla gerektiği kadar önem
vermiştir. Akıl elbette ki belli sınırlarda ölçü olabilir. Bu sınırlar içinde
?Akılcı? olduğunu, ya da ?Akılcı hareket etmek? gerektiğini söyleyen müslümanı
materyalist anlamda akılcılıkla suçlamanın imkanı yoktur. Ancak akılcılığın -
bilimsel anlamda- söz konusu olduğu her yerde İslam'ın ölçüleri
hatırlanmalıdır.
[1]
[1]
Ferit Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 65.
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.