Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Mukaddes Kitaplar Benzeşirler

Mukaddes Kitaplar Benzeşirler

Mukaddes Kitaplar Benzeşirler:

Üçüncü sûrenin yedinci âyetinde, kınanan
kimselerden, kalplerinde eğrilik bulunanlar biçiminde söz ediliyordu.
Eğrilik kelimesinin Kur'ân dilindeki karşılığı zeyğdir. Bu kelime, bir
kimsenin önce istikamet üzere iken, daha sonra ondan ayrılma ve sapma durumunu
anlamlandırır. (Bkz, Râgıb el-Isfehânî,
Müfredât, İstanbul, 1986, ?Zyğ' kökü. Kelimenin Kur'ân'daki kullanımı için bkz.
61/Saff, 5, 9/Tevbe, 117). Nitekim aynı kök, yedinci âyetten hemen sonra, bu
anlamı belirleyen bir söz dizisinde yer almaktadır; ?Rabbımız, bizi doğru
yola ilettikten sonra kalplerimizi eğriltme (zeyğ).? (3/Âl-i İmrân, 8)

Demek ki, yedinci âyette kınanan kimseler,
kendilerini Hak yola nispet ettiği halde, gerçekte sapmaya meyilli olan, Kitapla
ilişkisini kesmemiş olan kimselerdir. Zâten, ?Müteşâbihlere uyarlar?
ifadesinden de bu durum anlaşılmaktadır. Bu niteleme, ?Kitabın bir kısmına
inanırlar? Kitap ehlinin durumunu
açıklayan bir âyette şöyle denir; ?Yoksa siz kitabın bir kısmına inanıp bir
kısmını inkâr mı ediyorsunuz?? (2/Bakara, 85) demek gibidir.

Bireysel değişimler, birbirinin açılımı olan
hükümler silsilesi üzerine oturur. Eğitilecek olan eğer toplum ise, bu durum
daha da bir önem arz eder. Kemikleşmiş inanç ve alışkanlıkların yerine, yeni bir
şey öğretebilmenin temel şartı, adım adım ilerleme (tedrîc) yolunu izlemektir.
Bu ise ancak derece derece öğretme (kerteleme) ile başarılabilir. Bunun için de
nassı sâbit, ama anlamı son söylenecek söze doğru hareketli olan,
daha doğrusu onunla benzeşen söz gereklidir.

İsâ peygamberin; Tanrının oğlu ve hatta Tanrı
olduğuna inanan bireylerden oluşmuş toplumu düşünelim. Onlar bu inançlarını
Kutsal Kitap İncil'e dayandırıyorlar. Bu durumda, Kur'ân-ı Kerim, Tevrat ve
İncil'e asla yanlış isnat etmiyor. Önceki kitapların söylediklerini -Kitap
ehlinin yanlış anlama ve tahriflerine işaret ederek- kesin bir dille teyit ve
tasdik ediyor. İşte bu beyana, üçüncü sûrenin yedinci âyetinin hemen öncesinde
rastlanmaktadır: ?Sana kitabı gerçek ile ve kendisinden öncekini doğrulayıcı
olarak indirdi.?

Kur'ân-ı Kerim'in, Kitab-ı Mukaddesi teyit ve
tasdik etmesi, âyetlerinin onun âyetleriyle benzeşmesi anlamına gelir (Muhammed
Hamidullah, Kur'ân'ın bu durumu onayladığına işaret eder; ?Allah, sözün en
güzelini, benzeşen ve sık sık tekrar edilen bir Kitap olarak indirdi?
?Buradaki benzeşen? ifadesi, muhtemelen Kur'ân'ın, Kitab-ı Mukaddes gibi eski
İlâhî kitaplara benzediğine işaret ediyor.? Bkz; Aziz Kur'an, Le Saint Coran,
Zümer Sûresinin 23. âyetinin açıklaması). Bu nedenle Kur'ân, Kitap ehlini
bilgilendirmeye onların, Tevrat ve İncil'den anladıklarına benzeşen âyetlerle
başlıyor. Anne Meryem'in seçilmişliğini ve temizliğini onaylıyor. Oğul İsa'nın
doğumundaki olağandışılığı tasdik ediyor. Onu ?Allah'ın ruhu? olarak niteliyor.
Peygamber İsâ'nın çamurdan kuş yapıp onu canlandırmasına değiniyor. Fakat bütün
bunların arkasından da tanrının bir olduğunu, oğul ve kızları olmadığını
belirtiyor. Hz. İsâ'nın ikinci hayatta yargıçlık yapacağı inancına karşı da,
orada tek yargıcın Allah olduğunu, asla adam kayırma ve torpil yapılamayacağını,
adâletin mutlaka tecellî edeceğini söylüyor.

İşte görülüyor ki bu eğitim ve öğretim seyridir.
Kur'ân önceki kitapları onaylar. Onların öğrettiklerinin üzerine, yeni şeyler
bina eder. Arkasından da yanlış anlamalara temas ederek doğruları açıklar. Ama
kalbinde sapma meyli olan kimseler, kendilerine doğrular geldikten sonra bile,
geriye dönmek isterler. Bunun için en uygun yöntem, aşama aşama öğreten
âyetlerden bir kapı aralamaktır.