Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
Dans Sahneleri
Dans Sahneleri
Dans Sahneleri:
Hz. Yahya ile ilgili olarak İncillerde geçen
çelişkili haberlerden biri de, onun öldürülmesiyle ilgili olarak verilen
haberlerdir. Ancak, bu haberlerin çok dikkat çekici bir yanı daha vardır. O da,
bu olaya bağlı olarak İncillerde anlatılan dansözün oynatıldığı doğum günü
partisidir.
Yahya'nın öldürülmesi Matta ve Markos'ta çok
geniş şekilde anlatılırken, Yuhanna İncilinde olaya hiç temas edilmez. Luka
İncilinde ise olay çok kısa bir şekilde anlatılır (Luka, 9/7-9). Yahya'nın hapse
atılarak öldürülmesini çok geniş bir şekilde veren Matta ve Markos İncillerinin,
vermiş oldukları haberlerde birtakım çelişkiler vardır. Matta'ya göre olay şöyle
cereyan etmiştir: O sırada Yahudiye'de kral olan Hirodes, kardeşi Filipus'un
karısı Hirodiya ile evlenmek istemiş, ancak Yahya "Kutsal yasaya göre kardeşinin
karısı ile evlenmen câiz değildir" diye onu ikaz etmiştir. Bu uyarıya çok
öfkelenen Hirodes, Yahya'yı öldürtmek istemiş, ancak Yahya'yı çok sevmekte olan
halkın tepkisinden korktuğu için onu öldürmemiş, fakat hapse attırmıştır (Matta,
14/1-5). Markos da Yahya'nın tutuklanışının, Matta'nın anlattığı gibi Hirodes'in,
kardeşinin karısı Hirodiya ile evlenmesine Yahya'nın karşı çıkışı yüzünden
olduğunu söylemektedir. Ancak Matta, Yahya'nın bu karşı çıkışına bizzat
Hirodes'in öfkelendiğini ve bu öfkesi yüzünden Yahya'yı hapse attırdığını,
Hirodes'in aslında onu öldürtmek istediğini, fakat Yahya'yı seven halktan
korktuğu için onu öldürtmediğini söylerken; Markos, Yahya'nın bu itirazına
Hirodes'in değil; Hirodiya'nın çok öfkelendiğini söylemektedir. Markos'a göre
Hirodes Yahya'yı doğru ve kutsal bir adam olarak tanımakta, bu yüzden ondan
korkmakta ve onu korumaktadır. Bu İncile göre Hirodes, zaman zaman Yahya'yı
dinlemekte, dinlediği zaman büyük şaşkınlık içinde kalarak onun konuşmalarından
zevk almakta idi. Özet olarak söylemek gerekirse, Matta'ya göre Yahya'ya
öfkelenip onu tutuklatan Hirodes'tir. Markos'a göre ona öfkelenen ve onu
tutuklatan Hirodes değil; Hirodiya'dır. Matta'ya göre Hirodes, Yahya'yı
öldürtmek istiyordu, ancak halktan korktuğu için onu öldüremiyordu. Markos'a
göre Hirodes, Yahya'yı öldürtmek istemiyordu; aksine onu seviyor ve koruyordu.
Yahya'yı öldürmek isteyen Hirodiya idi.
Markos İnciline göre Hirodiya, uzun süre
Yahya'yı öldürtmek için fırsat kollamış, sonunda beklediği fırsatı yakalayarak
onu öldürtmüştür. Hirodiya, Hirodes'in doğum günü partisinde eline geçen bir
fırsatı iyi değerlendirerek onu öldürtmüştür. Hirodes'in onuruna verilen doğum
günü partisine sarayın ileri gelenleri, ordu komutanları ve Galile'nin eşrafı
dâvetli olarak gelmişlerdi. Partide yemekler yenmiş, içkiler içilmiş, bundan
sonra danslı müzikli eğlence faslı başlamıştı. Bu sırada Hirodiya'nın kızı
sahneye çıkarak müthiş bir dans gösterisi yapmış, yaptığı bu dans ile herkesi
büyülemişti. Dâvetliler onun dansından öylesine memnun kalmışlar ki, onların bu
aşırı memnuniyetini gören Hirodes, üvey kızını çağırarak "dile benden ne
dilersen" demiş ve ona her istediğini vereceğini vaad etmişti. Bunun üzerine
kız, hemen annesine giderek Hirodes'ten ne istemesi gerektiğini ona sormuştur.
Annesi Hirodiya, kızına "Yahya'nın başını iste" diye söyleyince, kızı Hirodes'e
gelip "Yahya'nın başını isterim" demiş; Hirodes aslında istemediği halde yüksek
rütbeli zevatın önünde vermiş olduğu sözden dönemeyerek Yahya'nın başını
kestirmiş ve bir tepsi üzerinde onun başını kıza vermiştir. Kız da tepsiyi
götürüp annesine vermiştir (Markos, 6/14-28; Matta, 14/1-12; Luka, 9/7-9).
Bu olayın Matta ve Markos İncillerinde bu kadar
çelişkili olarak anlatılmış olması bir yana, bundan da önemlisi Kitab-ı Mukaddes
adı ile anılan bir kitapta böylesine acayip bir sahnenin vahiy mahsülü kutsal
sözler olarak nasıl yer alabildiği hususudur. Vahiy ürünü İncillerde bir doğum
günü partisi; kanunlar izin vermediği halde kardeşinin karısı ile evlenen bir
kişi için parti verilmiş, yenilmiş, içilmiş, sıra dans ve müziğe gelmiş, tam bu
sırada onuruna parti verilen adamın üvey kızı, piste çıkarak öyle bir dansözlük
gösterisi yapmış ki orada bulunan herkes, kızın bu gösterisi yüzünden üvey
babayı tebrik etmiş. İşte vahiy ürünü İncillerden tam vahye uygun(!) manzaralar.
Ayrıca, günümüzde de kutlanmakta olan doğum günlerinin kutlanış örneklerine ve
kutlanış şekillerine hıristiyanlık öncesi dönemlerde, Roma İmparatorluğu
dönemlerinde rast gelmekteyiz. İncillerin verdiği bilgilere göre içkili, danslı,
müzikli bu âdet, Hz. İsa'dan önce putperest Romalılar tarafından icrâ edilmekte
idi. (Şaban Kuzgun, a.g.e. s. 305-338)
e-posta adresimize mail atabilirsiniz.