Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

İhlâs

İhlâs

İhlâs:

Yapılan ibadet ve işlerde
yalnız Allah'ın rızasının esas alınmasıdır. İhlâsı bozan şeyler şöyle
sıralanabilir: Müslümanlar arasında tarafgirlik ve adâvet, bozuk siyâsî, hayat
riyâkarlık (şirk-i hafi) olan şöhretperestlik, insana kendini çok çekici
gösteren, kendini beğenmişlik dediğimiz tarihe şa'şalı geçmek ve iyi görünmek,
dini, maddî ve mânevî bir gaye ve maksada alet etmek, bu maksat için rekabete
girmek.
İhlas, ihsanın neticesidir.
Ferd, tahkiki imanın
kuvvetiyle, Allah'ın marifetini netice veren masnûattaki imanı tefekkürle hasıl
olan huzurla, Cenâb-ı Hakk'ın hazır ve nazır olduğunu düşünerek, O'nun huzurunda
başkalarına bakmak ve meded aramak o huzurun edebine aykırı olduğunu düşünmek
ile riyadan kurtulup ihlâsı kazanır. İhlas, şirkin zıddıdır.
"Biz sana Kitâb'ı hakk olarak indirdik. O halde sen
Allâh'a dîn (tâat)i O'na yalnız hâlis kılarak ibâdet et." (ez-Zümer: 39/2)
"De ki: Dîn (tâat)i Allah'a
hâlis kılarak O'na ibadet etmekle emrolundum." (ez-Zümer: 39/11)
"De ki: Allah'a, yalnızca
O'na dîn (tâat)imi hâlis kılarak, ibâdet ederim." (ez-Zümer 39/14)
Müminlere hitaben:
"O halde siz, Allah'a dîn (tâat)i
yalnız O'na has kılarak yalvarın, kâfirler hoşlanmasa da." (el-Mü'min:
40/14)
"O, daima diridir, O'ndan
başka ilah yoktur. Din (tâat) i yalnız O'na has kılarak O'na yalvarın. Her türlü
hamd (övgü), alemlerin Rabb'ine mahsustur." (el-Mumin: 40/65)
Müşriklerin ifadesine yer
verilerek de şöyle buyurulur:
"Öncekilerde olduğu gibi,
bizde de bir kitap olsaydı, Allâh'ın içten bağlanan kulları olurduk" derlerdi.
Böyleyken şimdi onu inkâr ettiler. Artık ileride bileceklerdir.? (es-Sâffât:
37/167-170)
Hz. Peygambere hitaben:
"Eğer seninle tartışmaya
girişirlerse, "Ben bana uyanlarla birlikte Allâh'a ihlâs ile bağlıyım" de"
(Âli İmrân: 3/20)
"... Ben,
alemlerin Rabb'ine ihlâsla emrolundum" de. (el-Mümin:
40/66)
Müminlere
hitaben:
"İyi
davranışlar içinde kendini bütünüyle Allah'a veren kimse, şüphesiz en sağlam
tutacağa yapışmıştır. Bütün işlerin sonu Allah'a varır."
(Lokmân: 31/22)
"İşlerinde
doğru olarak kendisini, Allah'a hâlisâne teslim eden ve hakka yönelen İbrahim'in
Allah'ı bir tanıyan dinine uyandan, din bakımından daha iyi kim olabilir? Allah,
İbrâhim'i dost edinmişti." (en-Nisâ: 4/125)

[1]

[1]
Şamil İslam Ansiklopedisi: 3/185.