Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular

Elfâz-ı Küfür

Elfâz

Elfâz-ı Küfür:

Elfâz'ın tekili olan lafız (lafz);
söz, kelime ve ifade demektir. Küfür ise "kefera" fiilinden masdar olup,
sözlükte; bir şeyi örtmek anlamına gelir. Kalbindeki imanını örten kimseye de bu
yüzden münkir veya kâfir denilmiştir. Bir terim olarak, kişiyi küfre düşüren ve
dinden çıkmasına sebep olan sözlere "elfâz-ı küfür" adı verilir.
Bir mü'mini küfre düşüren
sözler dörde ayrılır. Bunlar: İstihzâ, istihfaf, istihkar ve istinkârdır.
İstihzâ, dinin esaslarından birini alaya almak; istihfâf, inanılması gereken ve
zarûrât-ı diniyye denilen prensipleri küçümsemek, hafife almak; istihkar, dinle
ilgili temel esasları ve dinin mukaddes saydıklarına hakaret etmek, çirkin
sözler söyleyip sövmek; istinkâr ise bir İslâmî hükmü açıkça inkâr etmek veya
dince mukaddes olan şeylere inanmayıp küfretmek.
Allah'ın zatı, sıfatları,
fiilleri, isimleri, emirleri, yasakları hakkında şaka yollu da olsa alay ederek
küçümseyici konuşmak ve Allah'a çirkin sözler söylemek kişiyi dinden çıkarır.

"Allah ile, O'nun
ayetleriyle, O'nun Rasulü ile alay mı ediyorsunuz? Boş yere özür dilemeye
kalkışmayın. Siz imandan sonra küfre düştünüz." (Tevbe: 9/65)
Peygamberlik kurumunu
önemsememek ve peygamberlikle alay etmek, onlar hakkında küçük düşürücü sözler
söylemek istihkar (hakaret ve sövme) sayılır. Bu yüzden herhangi bir peygamberi
küçük gören, alay eden ve O'na ezâ veren dinden çıkar.
"Şüphe yok ki, Allah'a ve
Rasûlü'ne eziyet verenlere Allah dünyada ve âhirette lânet etmiştir. Onlara çok
küçük düşürücü bir azap hazırlamıştır." (Ahzab: 33/57)
"Münâfıklardan öyleleri
vardır ki, peygamberi incitiyorlar ve 'O her söyleneni dinleyen bir kulaktır'
diyorlar. De ki, 'O sizin için bir hayır kulağıdır. Allah'a da inanır,
mü'minlere de. İman edenleriniz için bir rahmettir. Allah'ın Rasûlüne eziyet
verenlere ise acıklı bir azab vardır." (Tevbe: 9/61)
Hz. Peygamber'e hakaret dinden
çıkardığı gibi, mukaddes kitaplara ve Kur'ân-ı Kerim'e hakaret veya mukaddes
kitapların aslını inkâr edici sözler söylemek küfürdür. Kur'an'la, bir sûresi
veya âyetiyle alay etmek, onu küçümsemek küfürdür. Meleklere hakaret etmek, alay
etmek, ayıplamak, onları küçük görmek küfürdür. Cebrâil'in vahyi getirirken hata
ettiğini, Hz. Ali yerine yanlışlıkla Hz. Muhammed (s.a.s.)'e vahyi verdiğini
söylemek de kişiyi dinden çıkartır. Azrâil'e, ölüm meleği olduğu için hakaret
etmek, meleklerin dişi olduğunu söylemek de küfürdür. Sahâbeleri tekfir ederek,
onların mü'min olmadığını söylemek de küfür kabul edilmiştir. Sahâbeyi
küçümsemek, alay etmek ve onlara buğz etmek ise bid'at ve sapıklıktır.[1]

Söyleyeni dinden çıkaran küfür
sözlerinin bu sonucu meydana getirmesi için hür bir irâde ve ihtiyarla
söylenmesi gerekir. Tehdit, zor ve baskı altında küfür sözlerini söyleyen kimse,
ikrâh-ı mülcî yani tam zorlama ile, öldürme, kesme, bedene zarar verme ve
şiddetli dövme gibi işkence veya bu tehditler varsa küfür sözü söyleyebilir.
"Kalbi imanla dolu olduğu
halde, küfre zorlanan müstesnâ olmak üzere, kim iman ettikten sonra, küfre sîne
açarsa Allah'tan onlara bir azap vardır." (Nahl: 16/106).
Bu âyet, küfre zorlanan
kimsenin dinden çıkmayacağını gösterir. Nitekim Mekke müşrikleri, Yâsir ile
hanımı Sümeyye'yi İslâm'dan dönmeleri için zorlamış, işkence altında ikisini de
öldürmüştür. Yâsir'in oğlu Ammâr'ı da bir kuyuya atarak işkence yapmışlar, Ammâr
işkenceye dayanamayarak, kalbi imanla dolu olduğu halde, diliyle İslâm'dan
döndüğünü söylemiş ve canını kurtarmıştır. Haber Hz. Peygamber'e ulaşınca,
kendisiyle görüşmüş ve yine işkenceye mâruz kalırsa aynı sözleri söylemesine
ruhsat vermiştir. Yukarıdaki âyet-i kerime bu olay üzerine inmiştir.
Günümüzde nice
şarkılarda dinle ilgili kutsal esaslara hakaret taşıyan, kadere isyan eden, bir
kadını putlaştırıp Allah'ı sever gibi sevme ifadeleri müslümanım diyen insanlar
tarafından rahatlıkla söylenebilmektedir. Bir futbol takımı ekber, yani Allah'a
ait olan "en büyük" ifadesiyle sloganlaştırılabilmekte, öğrencilere bir şahıs
hakkında ilâhî özellikler verilerek antlar, şiirler söylettirilebilmektedir.
Medyada, kahvelerde, sokaklarda nice elfâz-ı küfür rahatlıkla ağızlardan
çıkabilmektedir. "İşimiz Allah'a kaldı", "Allah'lık" gibi ifadelerle Allah
hakkında küçültücü ifadeler söylenebiliyor. Azrail'e kızılıp ileri geri sözler
sarfedilebiliyor. Bir kıza "Melek" ismi verilebiliyor, felek ifadesiyle göklerin
insan kaderi üzerinde etkisi kabullenilerek ona kader adına hakaretler
edilebiliyor. Açıkça kadere de çatılabiliyor. Zamana sövülebiliyor. Cennet ve
cehennemle ilgili fıkralar anlatılarak Allah'ın ödül ve cezası şaka konusu
edilebiliyor. Dini küçük düşürücü Bektaşi fıkraları veya dinin kutsallarını
küçük düşürecek uydurmalar anlatılabiliyor. Allah'ın sıfatları başkasına
verilebiliyor. Allah'tan başkasına duâ edilip medet ve yardım istenebiliyor.
Allah'tan başkası adına yemin edilebiliyor. Ağzımızdan çıkan her sözün hesabının
isteneceği unutularak küfür lafızları sakız gibi ağızlarda dolaşabiliyor. Bütün
bunlar, elfâz-ı küfür, şirk, irtidat gibi konuların kapsamına girmektedir.[2]

[1]
(Bkz. Fetih: 48/18; Tevbe: 9/100.

[2]
Ahmet Kalkan, İslam Akaidi: 298-299; Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.