Kavramlar Ansiklopedisi | Kategoriler | Konular
3- Çocukların Anne ve Babalarına Karşı Görevleri
3
3- Çocukların Anne ve Babalarına Karşı
Görevleri:
Çocuklar anne ve babalarına
itaat etmeli ve iyilikte bulunmalıdırlar: "Biz insana ana babasına iyilik
yapmasını da tavsiye ettik." (31/Lokman, 14). Çünkü bir çocuğun yetişip
büyümesinde en büyük fedakârlığı, anne ve baba gösterir. Çocuklar anne ve
babalarına karşı saygı ve şefkat göstermeli, istediklerini yerine getirmeli,
onları memnun etmelidir.
"Anne babaya güzellikle
muamele edin, eğer onlardan biri veya ikisi senin yanında ihtiyarlık hâline
ulaşırsa sakın onlara "öf" bile deme, onları azarlama, ikisine de iyi ve yumuşak
söz söyle" (31/Lokman, 14).
"Rabbin şunları kesin olarak
buyurdu: Ancak O'na ibâdet edin, ana-babaya ihsan ve iyilik yapın. Birisi yahut
ikisi de yanında ihtiyarlarsa sakın onlara "öf" bile deme, onlara darılma ve
yüzlerine bağırma, ikisine de ikram et ve tatlı söz söyle. ikisine de merhamet
besleyerek tevazu göster ve de ki: ?Rabbim ikisine de merhamet et, onlar
beni küçük iken nasıl terbiye etmişlerse sen de her ikisine merhamet et."
Rabbiniz gönlünüz dekini daha iyi bilir. Ana-baba haklarında iyilik ederseniz
Allah size mağfiret eder. Çünkü o, günaha tövbe edenleri muhakkak affedicidir."
(17/İsrâ, 23-25).
Abdullah bin Mes'ud diyor ki:
"Peygamber (s.a.s.) Efendimize: ?Allah'ın katında en sevgili amel hangisidir??
diye sordum, Peygamber (s.a.s.): ?Vaktinde edâ olunan namazlardır?
buyurdu. ?Namazdan sonra hangisi daha sevgilidir? dedim. ?Ana-babaya iyilik
etmektir? buyurdu. ?Sonra hangisidir?? dedim. ?Allah yolunda cihaddır?
buyurdular. (Buhârî, Mevâkît 5, Cihad 1, Edeb 1, Tevhîd 48; Müslim, İman
137-139; Tirmizî, Salât 14, Birr 2; Nesâî, Mevâkît 51)
Çocuklar anne-babaları hakkında
kötü konuşmamalı, onlara saygılı davranmalı, vasiyetlerini yerine getirmeli,
dostlarına ikramda bulunmalıdırlar: "Ey Rabbimiz kıyâmet günü, beni,
anne-babamı ve bütün müminleri mağfiret eyle. " (14/İbrâhim, 41) diye duâ
etmelidir.
Bâliğ olan çocuklar
ana-babalarının yatak odalarına her zaman izin alarak girmelidirler. Bâliğ
olmayan küçükler de şu üç vakitte ana-babalarının veya başkalarının odalarına
izin ile girmelidirler: Sabah namazından önce, yani yataktan kalkıp giyinileceği
zaman; öğle uykusu sırasında ve yatsı namazından sonra yatılacağı zaman. Çünkü
bu vakitler karı-koca arasında mahrem vakitlerdir. Allah Teâlâ, bütün müminlere
bunu çocuklarına öğretmelerini emretmiştir (24/Nûr, 58).
Hz. Peygamber, "kime iyilik
edeyim" diye soran bir sahâbiye şu karşılığı vermiştir: "Ananıza (bunu üç
defa tekrarlamıştır) sonra babanıza, sonra en yakın olanlara" (Buhârî, Edeb,
2; Müslim, Birr, 1, 2; Ebû Dâvud, Edeb, 120). Yine Peygamber Efendimiz "Anne
Cennet kapılarının ortasındadır" (Ahmed bin Hanbel, V/198); "Cennet
annelerin ayakları altındadır" (Nesâî, Cihad, 6) buyurmuştur.
Çocuklar ana-babalarına karşı
daima saygılı olmalı, onlara karşı tatlı dilli, güler yüzlü davranmalıdırlar.
Ana-babanın bütün söylediklerini Allah'a itaatsizlik söz konusu olmadıkça,
dinlemek ve kabul etmek gerekir. Her işte onların rızasını almaya çalışmalıdır.
Onların hizmetlerini kendi hizmetinden önce görmelidir. Öldüklerinde de onları
rahmetle anmak, onlar için hayır duâ etmek, hayır yapmak, vasiyetlerini yerine
getirmek gerekir.
Allah'a şirkten sonra en büyük
günah ana-babaya itaatsizliktir. Ana baba İslâmî emirleri yerine getirmede ve
yasaklardan kaçınmada titizlik göstermiyorlarsa ve hatta kâfir iseler bu onların
ana-baba olmalarından doğan haklarını ortadan kaldırmaz. Dolayısıyla onlara
Allah'a isyan teşkil etmeyen hususlarda itaat etmek ve her zaman iyi davranmak
gerekir.